Derde Bee Deal wandeling

Ondanks het winderige weer, meldden zich afgelopen zaterdag meer dan 30 belangstellenden voor de derde Bee Deal-wandeling in Gilze-Molenschot. Het nieuwe wandelpad vormt het verbindende element tussen alle bijvriendelijke initiatieven. In twee kleinere groepen werd een rit met een huifkar gemaakt om te kunnen starten bij Adriaan van Hoek. Hij vertelde hoe hij, na het stoppen met zijn melkveebedrijf, aan de slag is met een Bed & Breakfast met daaromheen bloemenstroken en ruimte die nog gevuld gaat worden met bomen, kruiden en een bijenheuvel. Deze ruimte heeft hij gecreëerd door vele vierkante meters aan stenen, tegels en betonplaten te wippen.

Bijenheuvel

Het zand voor een bijenheuvel ligt al klaar op zijn erf, maar moet nog een goede plek krijgen op het zuiden. Ca. 70% van de wilde bijen en hommels nestelt in de grond. Zij graven hun nestelgangen bij voorkeur op zonnige en zanderige open plekken.

 

 

 


Twee initiatiefnemers

Grondleggers van de Bee Deal Gilze-Molenschot zijn Peter van der Avoird, kweker van duurzame aardbeien- en frambozenplanten onder de bedrijfsnaam Van der Avoird Trayplant, en Cees van Leuven, inwoner en imker in het gebied en enthousiast lid van de inmiddels 100-jarige bijenvereniging Sint Ambrosius.

   

Duurzaamheid en biodiversiteit

De twee initiatiefnemers kwamen met elkaar in gesprek naar aanleiding van een plotselinge wintersterfte onder honingbijen en de mogelijke invloed van pesticiden. Van der Avoird is heel transparant over zijn manier van werken en heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Zo voegt hij schimmels toe aan het substraat waarop zijn planten groeien om de planten sterker te maken. Ook gebruikt hij groene middelen. Alleen als dat onvoldoende soelaas biedt tegen een ziekte of plaag, kiest hij voor chemie. Met behulp van de CLM-milieumeetlat kiest hij dan wel het minst schadelijke middel. En als hij een insecticide nodig zou hebben, dan waarschuwt hij altijd de imkers in de buurt. Van Leuven is begaan met het verlies aan biodiversiteit. Vooral de neergaande trend in insecten wil hij, samen met anderen, zien te keren. Samen optrekken in het gebied, via deze Bee Deal, ziet hij als een belangrijke manier om dit te doen.

Samenwerken

Van Leuven heeft een steeds grotere groep ondernemers en burgers om zich heen verzameld om samen de leefomgeving voor bijen en andere insecten te verbeteren. Ook de lijnen met de gemeente, het waterschap en het Brabants Landschap zijn kort. De Natuur- en Landschapsvereniging Gilze-Rijen, een club van mensen die zaaien, planten en beheerwerk uitvoeren in het gebied, heeft daarin ook een spilfunctie. ‘Niet lullen, maar poetsen, zo werken wij’ zegt Sylvia van Duijnhoven, een van de actieve leden, kort maar krachtig.

Tijdens de wandeling bezoeken wij ook de tuin van Sylvia en haar man Sjoerd, waarin zij een enorm insectenhotel hebben gebouwd waar verschillende soorten wilde bijen en wespen nestelen.

Kruidenrijke bermen

Bijen en andere insecten hebben niet alleen nestelgelegenheid nodig, in de grond of in een insectenhotel, maar ook voedsel en kansen om zich in het landschap te verplaatsen. Daarom wil de groep in Molenschot vooral resultaten boeken in de vorm van kruidenrijke stroken. Tijdens de wandeling stonden ook de lindebomen volop in bloei. In deze tijd van het jaar is de linde de belangrijkste drachtplant voor honingbijen en enkele soorten wilde bijen. Om veel verschillende insectensoorten van voedsel te kunnen voorzien is het echter belangrijk om een brede bloeiboog (van het vroege voorjaar tot het late najaar) in het gebied te hebben. Kruidenrijke stroken kunnen worden gerealiseerd door inzaai met een eenjarig of meerjarig kruidenmengsel. Bij Adriaan was in een berm het zaadmengsel goed aangeslagen, andere stroken lagen klaar om te worden ingezaaid.

 

 

 

 

 

 

Witboldominantie

Op een aantal plekken was te zien dat vooral de gestreepte witbol dominant aanwezig was. Het gras heeft een nuttige functie voor insecten. Het is bijvoorbeeld de waardplant voor verschillende boerenlandvlinders. Een sterke witboldominantie wijst tegelijkertijd op een grote voedselrijkdom, vaak door bemesting in het verleden. Om het gras minder dominant te maken en kruiden kansen geven zich te ontwikkelen is veelvuldig maaien en afvoeren belangrijk. Ook kan op voedselrijke (vooral fosfaatrijke) grond uitmijnen, voorafgaand aan het inzaaien van een bijenmengsel, een optie zijn. Sommige wegbermen lijken al wel schraal te zijn. Daar is dergelijk beheer niet nodig.

Gemengde hagen

Ter hoogte van de golfbaan lichtte Erik-Jan Beenackers, die in het gebied een landgoed wil gaan ontwikkelen, zijn werk rond monitoring van insecten en planten toe. De groep liep daarna verder langs een mooie haag bestaande uit verschillende soorten bomen als lijsterbes, hazelaar, krentenboompje, els en kornoelje. Deze combinatie biedt een brede bloeiboog en bovendien jaarrond schuilgelegenheid aan insecten.

Wind en insecten

Lopende door de wind merkt de groep dat het weer weinig uitnodigend is voor insecten. ‘Mijn bijen blijven nu ook in de kast’, licht Van Leuven toe, ‘die vinden het te koud en te winderig om uit te vliegen. Straks zal ik ze zelfs nog moeten bijvoeren.’ Tijdens de wandeling hebben we helaas ook weinig insecten kunnen waarnemen. Op een scherpe boterbloem werd deze driehoekszweefvlieg gespot. Op de insectentafel, die Wim Backx, oud-voorzitter van Stichting Ambrosius, ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan op 19 april jl. aan de gemeente schonk, werd een aantal onderweg gevonden insecten nog op naam gebracht. Het ging om een soldaatje (Cantharis spec), een geelbandlangsprietmot (mannetje), een blinde bij en een urntjeswesp. Toch nog een divers gezelschap aan insecten.

De middag werd afgesloten met een borrel en een check van de door kinderen én volwassenen ingevulde quizvragen, in de prachtige tuin van Adrienne Ogier.

Annemarie Dekker
CLM, 20 juni 2024